24 مارس 2022- بیماری شدید کبد چرب معمولاً با چاقی همراه است، اما بر اساس مرور متون علمی توسط محققان دانشگاه تمپل و مؤسسه تحقیقات ژنومیک ترجمه ای  (TGen)، شواهد در حال رشد نشان می دهد که حتی افراد با وزن طبیعی نیز می توانند به این وضعیت بالقوه تهدید کننده ی زندگی مبتلا شوند.

بر اساس یک بازنگری علمی که امروز در مجله Diabetology and Metabolic Syndrome منتشر شده است، علت این اتفاق به خوبی درک نشده است، اگرچه برخی از عوامل خطرزای مشکوک برای بیماری کبدی برای افراد لاغر، شامل رژیم غذایی، ژنتیک، قومیت و حتی وضعیت یائسگی برای زنان هستند.

پرفسور یوهانا دی استفانو، استاد برنامه متابولیک و فیبروتیک TGen و رئیس واحد دیابت و بیماری فیبروتیک TGen، گفت: از آنجایی که بیماری کبد چرب، در بیشتر موارد، یک وضعیت بالینی خاموش است، فقدان علائم و نشانه‌های اولیه، همراه با نتایج آزمایشگاهی و بدنی نرمال، پزشکان را نسبت به وجود بیماری شدید کبدی در افرادی با وزن طبیعی، گمراه می کند.

بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) شایع ترین بیماری مزمن کبدی در ایالات متحده است و ممکن است حدود 24 درصد از جمعیت جهان را تحت تأثیر قرار دهد. بروز NAFLD در سراسر جهان در حال افزایش است و آن را به یک تهدید سلامتی قابل توجه تبدیل کرده است. شدیدترین شکل آن می تواند به وضعیتی به نام استئاتوهپاتیت غیر الکلی(NASH) تبدیل شود که با التهاب کبد و اغلب فیبروز مشخص می شود و می تواند منجر به سیروز، سرطان کبد و مرگ شود. تشخیص و درمان همه آنها دشوار است.

یافته های شگفت انگیز برای بیماران لاغر

یک مطالعه نشان داد که بین زمان تشخیص اولیه و معاینات بعدی، افراد لاغر مبتلا به NAFLD نسبت به افرادی که شاخص توده بدنی (BMI) بالاتری داشتند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری شدید کبدی قرار داشتند.

پرفسور دی استفانو گفت: این یافته ی غیرمنتظره نشان می دهد که افراد لاغر در مقایسه با افرادی کهBMI  بالاتری دارند، سرعت بالاتری از پیشرفت فیبروز را تجربه می کنند.

در حالی که چاقی قوی‌ترین عامل خطر مستقل برای NAFLD است، حتی در موارد چاقی شدید، برخی از افراد به بیماری شدید کبدی مبتلا نمی‌شوند، که نشان می‌دهد ممکن است عوامل ژنتیکی در کار باشند. برخی از ژن‌ها بیماری کبدی را ترویج و برخی دیگر در برابر این بیماری از فرد محافظت می‌کنند.

به عنوان مثال، یک مطالعه روی بیش از 900 شرکت کننده ی لاغر ژاپنی نشان داد که خطر ابتلا بهNAFLD ، در میان افرادی که ژن PNPLA3 را دارند، دو برابر شده است.این ژن در مطالعات بخوبی بررسی و ارتباط آن با NAFLD مشخص شده است.

همچنین، زنانی که در معرض خطر بالای ابتلا به NAFLD قرار دارند در مرحله ی ورود به یائسگی هستند که احتمالاً به دلیل تغییرات متابولیک مرتبط با هورمون است که نتیجه ی از دست دادن استروژن های محافظ و سایر عوامل است.

در مورد غربالگریNAFLD اتفاق نظر وجود ندارد

توافق جهانی برای نحوه غربالگریNAFLD ، به دلیل شواهد ناکافی در مورد آزمایش‌های تشخیصی، گزینه‌های درمانی، مقرون‌به‌صرفه بودن و مزایای بالقوه درازمدت غربالگری، وجود ندارد و برای افراد لاغر، دستورالعمل های NAFLD حتی کمتر واضح است، در این بازنگری آمده است: توسعه و توزیع دستورالعمل‌های غربالگری و ارزیابی خطر برای اطمینان از مدیریت بالینی بهینه برای همه بیمارانNAFLD  حیاتی خواهد بود.

ارزیابی خطر ابتلا به NAFLD در افراد لاغر ممکن است به آگاهی بیشتر از وضعیت یائسگی، عوامل ژنتیکی، قومیت - به ویژه در میان نژاد هندی و اسپانیایی آسیایی - مصرف الکل، و عوامل رژیم غذایی، از جمله قندهای افزوده، کربوهیدرات های تصفیه شده، چربی اشباع شده و کلسترول بستگی داشته باشد. یک سوال اصلی این است که آیا NAFLD در افراد لاغر نشان دهنده یک بیماری متمایز است که نیاز به مدیریت خاصی دارد، همانطور که توسط بسیاری از محققان پیشنهاد شده است، یا یک نوع از NAFLD کلاسیک مرتبط با چاقی است که به رویکرد فعلی درمانی که شامل کاهش وزن و کنترل مقاومت به انسولین، فشار خون بالا و چربی بیش از حد در خون، پاسخ می دهد؟

دکتر Glenn S. Gerhard، مدیر دپارتمان ژنتیک پزشکی و بیوشیمی مولکولی در دانشکده پزشکی لوئیس کاتز در دانشگاه تمپل، گفت: نه تنها برای رسیدگی به عوامل خطر، بلکه برای ارتقاء آگاهی پزشکان در مورد خطرات بالقوه سلامت مرتبط با NAFLD در بین افراد لاغر، به تحقیقات بسیار بیشتری نیاز است.

دکتر دی استفانو، گفت: تشخیص زودهنگام، همراه با اقدامات مناسب برای کاهش NAFLD از طریق اصلاح سبک زندگی و مداخلات بالینی، ممکن است به طور موثر از پیشرفت NASH در افراد لاغر جلوگیری کند. وی افزود: گنجاندن افراد لاغر در کارآزمایی های بالینی مرتبط با NAFLD، برای کمک به کاهش NAFLD در این گروه از بیماران، بسیار مهم است.

منبع:

https://medicalxpress.com/news/2022-03-scientific-normal-weight-individuals-susceptible-severe.html